​Số lượng nhân công tại chỗ không đáp ứng đủ, chủ rẫy cà phê buộc phải thuê nhân công ngoài tỉnh, từ đó dẫn đến nhiều hệ lụy...

Nỗi lo thiếu nhân công

Những ngày này, tại các vùng chuyên canh trọng điểm cà phê của khu vực Tây Nguyên như các huyện Ia Grai, Đak Đoa (Gia Lai), huyện Đak Song, Đak R’Lấp, thị xã Gia Nghĩa (Đak Nông), huyện Đak Hà (Kon Tum), huyện Cư M’Gar, Krông Pách (Đak Lak)..., người trồng cà phê đang chạy đôn, chạy đáo thuê nhân công thu hoạch. Theo một số hộ trồng cà phê tại huyện Ia Grai (Gia Lai), mỗi ha cà phê cần hàng chục nhân công thu hái. Ông Nguyễn Đức Ánh-chủ một trang trại cà phê rộng 8 ha ở thị trấn Ia Kha, huyện Ia Grai cho biết: “Tuần trước, tôi đã điện thoại cho những “mối” quen ở các tỉnh Thanh Hóa và Nam Định, họ đều hẹn hai hôm sau sẽ có mặt, nhưng đến giờ vẫn chưa thấy ai”.

Tại thị trấn Đak Đoa, huyện Đak Đoa, nơi tập kết lao động từ các tỉnh miền xuôi lên tìm việc trong vụ thu hoạch cà phê, trên quốc lộ 19 có rất nhiều người trồng cà phê đứng đón và tìm người hái cà phê. Ông Trần Văn Nhơn, xã Ia Sao, huyện Ia Grai lo lắng: “Tôi đang đợi 2 người từ Hà Tĩnh vào nhưng từ sáng đến giờ vẫn chưa thấy”. Gia đình ông Nhơn có 2 ha cà phê đang vào vụ thu hoạch phải cần khoảng 10 người hái, nhưng đến thời điểm này ông chỉ mới tìm được 5 người, số người còn lại đang nhờ một người quen giới thiệu.

Những năm gần đây, tình trạng trộm cắp diễn ra thường xuyên nên ai cũng muốn tranh thủ thu hoạch trước để khỏi bị mất cắp. Hậu quả là tình hình thiếu nhân công càng trở nên trầm trọng. Trên thực tế đã xảy ra tình trạng tranh giành nhân công giữa các rẫy cà phê, làm cho giá nhân công bị “đội” lên rất cao và chi phí của người trồng cà phê càng lớn. Ông Lê Văn Vinh, xã Đak La, huyện Đak Hà (Kon Tum) cho biết: “Cách đây 3 năm, giá nhân công thu hoạch cà phê chỉ vào khoảng 30.000-40.000 đồng/người/ngày, nay đã tăng lên 90.000-100.000 đồng/người/ngày, nhưng vẫn rất khó tìm. Thế nhưng không phải ai cũng biết hái cà phê, nếu không hướng dẫn họ có thể làm rụng lá, gãy cành”.

Và những hệ lụy…

Khu vực Tây Nguyên có hơn 430.000 ha cà phê đang bước vào vụ thu hoạch, do đó đang cần số lượng lớn nhân công hái cà phê. Trong khi đó, nguồn lao động tại chỗ không đủ đáp ứng, vì thế lao động ở các tỉnh là sự lựa chọn của người trồng cà phê. Theo nhận định của lãnh đạo Công ty Cà phê Chư Pah, năm nay lượng nhân công thu hái cà phê từ các tỉnh đổ về khu vực Tây Nguyên sẽ rất đông. Dễ hiểu vì miền Trung bị lũ lụt, ruộng vườn hư hại, đời sống khó khăn nên họ sẽ đến Tây Nguyên để hái cà phê thuê. Việc “nhập khẩu” lao động thời vụ vào khu vực Tây Nguyên sẽ kéo theo nhiều diễn biến phức tạp về trật tự an toàn xã hội, nhất là việc mất trộm ngoài vườn và các tệ nạn xã hội khác. Ông Phạm Khắc Sĩ, huyện Đak Min (Đak Nông) cho biết: “Tình trạng nhân công sau khi thu hoạch cà phê thuê xong, thời gian rảnh rỗi họ đi vào các rẫy cà phê khác mót cà phê. Họ mót cà phê rụng thì ít mà lợi dụng sơ hở của chủ rẫy để hái và ăn trộm cà phê thì nhiều. Năm ngoái, gia đình tôi có thuê 15 nhân công hái cà phê, những ngày đầu thì không sao, nhưng những ngày cuối vụ một số người thường tụ tập nhậu nhẹt ngay trong rẫy cà phê rồi cãi vã, xô xát, tôi phải cho họ nghỉ dù chưa thu hoạch xong cà phê”.