Tiềm năng chưa khai thác

Tiềm năng đáng kể nhất của Gia Lai là đất và rừng. Trong tổng số diện tích tự nhiên hơn 15.000 km2, tỉnh có gần một triệu ha đất lâm nghiệp, trong đó diện tích đất có rừng chiếm 750 nghìn ha, với tổng trữ lượng gỗ khoảng 75 triệu m3. Trong tương lai không xa, Gia Lai là một trong số ít các địa phương trong cả nước cung cấp gỗ cho thị trường trong nước và xuất khẩu nguyên liệu giấy. Diện tích đất phù hợp cho sản xuất nông nghiệp với khoảng 450 nghìn ha, cho phép hình thành những vùng sản xuất tập trung chuyên canh tương đối lớn về cây công nghiệp xuất khẩu như: cao-su, cà-phê, chè, điều, chăn nuôi bò... Với lượng mưa trung bình hằng năm khoảng 2.200 mm, cộng với hệ thống sông suối phân phối khá đều, phía tây Trường Sơn có hệ thống sông Sê San, phía đông Trường Sơn có hệ thống sông Ba, Gia Lai có tiềm năng lớn về phát triển thủy điện, với tổng trữ năng khoảng 10,5 đến 11 tỷ kWh.

Ngoài các công trình thủy điện lớn như Ya Ly, Sê San, Sê San 3, Sê San 3a, Sê San 4... dự kiến đưa vào khai thác trong tổng sơ đồ ngành điện giai đoạn 2010, trên địa bàn tỉnh còn có 85 công trình thủy điện vừa và nhỏ, có thể khai thác đưa vào sử dụng có hiệu quả cao.

Là tỉnh miền núi, có nhiều cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, có thể nói tiềm năng du lịch của Gia Lai khá đa dạng. Ngoài du lịch sinh thái gắn với thiên nhiên, còn có loại hình du lịch văn hóa gắn với nền văn hóa lâu đời nguyên sơ, mang đậm bản sắc các dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên. Khách du lịch có thể được cưỡi voi hoặc vượt sông bằng những chiếc xuồng độc mộc để đến với những bản, làng xa xôi, dự những lễ hội truyền thống, ăn thịt nướng, uống rượu cần. Ngoài ra, vị trí của Gia Lai cũng là một lợi thế mà không phải địa phương nào cũng có được. Nằm trên các giao lộ của các tuyến quốc lộ quan trọng như quốc lộ 19, quốc lộ 14, quốc lộ 25, cùng với sân bay Plây Cu với sáu chuyến bay trong tuần đi Hà Nội, TP Hồ Chí Minh đã tạo cho Gia Lai thế "mở cửa" khá thuận lợi với các tỉnh duyên hải miền trung; các trung tâm kinh tế lớn như Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Quy Nhơn; các tỉnh đông bắc Cam-pu-chia và hạ Lào. Những năm gần đây, được Trung ương quan tâm đầu tư nâng cấp các cơ sở hạ tầng quan trọng. Vì vậy từ Plây Cu đi TP Hồ Chí Minh chỉ cần 8 đến 10 giờ bằng đường bộ, một giờ bằng máy bay, xuống cảng Quy Nhơn ba giờ bằng đường bộ...

Chính sách ưu đãi đầu tư

Chủ trương kêu gọi và thu hút đầu tư ở Gia Lai đã sớm được đặt ra, nhất là từ khi hình thành khu công nghiệp Trà Đa với diện tích 150 ha. Sau năm năm đi vào hoạt động, với những chính sách ưu đãi đặc biệt, cho đến năm 2003, khu công nghiệp đã có 19 nhà đầu tư trong tỉnh và ngoài tỉnh đăng ký với số vốn hơn 170 tỷ đồng, trong số này có 11 dự án đang triển khai, sáu dự án đã cho ra sản phẩm.

Hồi tháng 6-2003, tỉnh tổ chức hội nghị mời gọi đầu tư tại Hà Nội trước 500 nhà đầu tư trong nước và ngoài nước, thì nhiều người mới hiểu hết và đầy đủ về một Gia Lai với những tiềm năng chưa được đánh thức. Tại đây, UBND tỉnh đã đưa ra 12 lĩnh vực, ngành nghề cần gọi vốn đầu tư như: Trồng rừng, công nghệ chế biến sau thu hoạch các sản phẩm cà-phê, cao-su, chè, điều; xây dựng, cải tạo nâng cấp hạ tầng cơ sở; xây dựng thủy điện vừa và nhỏ; khai thác thế mạnh du lịch sinh thái; chăn nuôi bò thịt, bò sữa, và lợn siêu nạc xuất khẩu... kèm theo đó là một chính sách ưu đãi về thu hút đầu tư cụ thể, mang tính khả thi cao.

Theo đó, các dự án đầu tư vào các khu công nghiệp được miễn, giảm phí xây dựng hạ tầng kỹ thuật trong năm năm và giảm 50% trong năm năm tiếp theo. Về thuế thu nhập doanh nghiệp, nếu nhà đầu tư tự bỏ vốn kinh doanh phát triển hạ tầng cơ sở sẽ được ngân sách tỉnh cấp lại 100% vốn thuế thu nhập trong năm năm và cấp lại 30% thuế GTGT trong hai năm đầu kể từ khi dự án đầu tư bắt đầu kinh doanh có doanh thu.

Trong chính sách về hỗ trợ mặt bằng, tỉnh đầu tư các kết cấu hạ tầng như: điện, nước, đường giao thông đến tận chân hàng rào các khu công nghiệp đã quy hoạch. Tỉnh cũng tiến hành lập Quỹ hỗ trợ đầu tư để cho vay với lãi suất thấp và sẽ trợ giúp 100% kinh phí đào tạo nghề cho đối tượng là người dân tộc thiểu số, từ 20 đến 50% cho đối tượng là người có hộ khẩu tại Gia Lai. Về thời gian thẩm định, cấp giấy phép đầu tư, tỉnh thực hiện cơ chế "một cửa, một dấu", tạo mọi điều kiện thuận lợi để các nhà đầu tư hoàn thành các thủ tục trong thời gian sớm nhất. Theo đó các dự án đầu tư nước ngoài thời hạn cấp phép không quá bảy ngày kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ, đối với các dự án trong nước không quá 10 ngày.

Những năm qua, tốc độ tăng trưởng GDP bình quân hằng năm của Gia Lai tăng từ 9 đến 11%, riêng sáu tháng đầu năm 2003 tăng 11,03%. Tỷ lệ đói nghèo từ 35,7% năm 1995 xuống còn 17,2%. Tuy nhiên, so với mặt bằng chung, Gia Lai vẫn còn nhiều việc phải phấn đấu. Trong kế hoạch đến năm 2005, Gia Lai sẽ xây dựng thêm hai khu công nghiệp ở Nam Hàm Rồng (TP Pleiku) và huyện An Khê, để khai thác hết tiềm năng, thế mạnh hiện có của tỉnh.

Ngoài việc tạo cơ chế thông thoáng, cải tạo môi trường đầu tư để thu hút các nhà đầu tư, gần đây, tỉnh đã tổ chức ký kết, hợp tác với các nhà đầu tư của TP Hồ Chí Minh về các lĩnh vực kinh tế, văn hóa, y tế, giáo dục, khoa học - công nghệ và quốc phòng - an ninh. Có thể xem đây là cơ hội để Gia Lai vươn lên trở thành địa phương mạnh về kinh tế, ổn định về chính trị, vững về quốc phòng - an ninh.