Tiềm năng lớn

Ông Lưu Trung Nghĩa-Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT-cho biết: Với Việt Nam, chanh dây là một loại cây trồng mới nhưng mang lại hiệu quả kinh tế cao. Mặc dù đi sau nhưng xuất khẩu chanh dây của Việt Nam đang nằm ở tốp đầu thế giới.
Riêng với Gia Lai, thiên nhiên đã biệt đãi cho điều kiện khí hậu ôn hòa, thổ nhưỡng rộng lớn và màu mỡ, phù hợp với việc phát triển những cánh đồng chanh dây lớn. Theo đó, những năm gần đây, cây chanh dây đã dần khẳng định được vị thế đối với nông dân trên địa bàn tỉnh. “Tuy nhiên, để cây chanh dây phát triển và đem lại giá trị kinh tế bền vững, trước tiên cần chú ý đến một số vấn đề như mã số vùng trồng, tiêu chuẩn cơ sở; phải tổ chức trồng rải vụ quanh năm để liên tục có sản phẩm phục vụ cho nhà máy chế biến. Gia Lai là một trong những vùng trọng điểm trồng chanh dây của cả nước. Với nhiều lợi thế sẵn có như đất đai màu mỡ và rộng lớn, nông dân đã làm quen với các kỹ thuật canh tác cây chanh dây, việc tổ chức trồng rải vụ là hoàn toàn có thể”-ông Nghĩa nhấn mạnh.

Vườn ươm giống chanh dây của Công ty cổ phần Quốc tế Thông Đỏ. Ảnh: Lam Giang

Ý thức được lợi thế sẵn có đó, tại Diễn đàn “Kết nối chuỗi giá trị sản xuất và tiêu thụ nông sản Tây Nguyên” do Bộ Nông nghiệp và PTNT phối hợp với UBND tỉnh Gia Lai tổ chức cuối tháng 5 vừa qua, ngành nông nghiệp tỉnh đã đưa ra một bức tranh nông sản nhiều màu sắc, trong đó phát triển cây ăn quả giữ vai trò quan trọng. Ông Đoàn Ngọc Có-Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT-cho hay: “Gia Lai chủ trương chuyển các diện tích trồng mì, mía, điều, cao su kém hiệu quả sang tập trung trồng cây ăn quả. Có 4 loại cây được tỉnh quy hoạch vào nhóm xuất khẩu chủ lực gồm: chanh dây, chuối, bơ và sầu riêng. Riêng chanh dây sẽ phát triển từ 4.500 ha hiện có lên 20.000 ha vào năm 2025, lớn nhất cả nước. Đây là loại cây trồng cho lợi nhuận cao, đạt 350-400 triệu đồng/ha, giúp đảm bảo đời sống và sinh kế cho bà con nông dân”.
Bên cạnh đó, tỉnh đã chủ trương áp dụng tiêu chuẩn GlobalGAP trong tổ chức sản xuất nông nghiệp với diện tích hiện tại khoảng 9.000 ha, tập trung vào 2 loại cây chủ lực là chanh dây và chuối. Hiện Gia Lai đã có 51 mã số vùng trồng, 21 cơ sở đóng gói. Bên cạnh đó, tỉnh cũng chú trọng xây dựng các giải pháp tích cực như quy trình canh tác hữu cơ, tưới tiết kiệm để phát triển cây ăn quả một cách bền vững.
Các “ông lớn” vào cuộc
Với năng suất bình quân hiện tại khoảng 40 tấn/ha, mỗi năm, sản lượng chanh dây của Gia Lai đạt khoảng 160 ngàn tấn. Trong tương lai gần, sản lượng này sẽ còn tăng lên rất nhiều. Để đáp ứng việc tổ chức thu mua, chế biến và tiêu thụ số lượng chanh dây như trên, một số “ông lớn” trong ngành chế biến, xuất khẩu nông sản đã tìm đến mảnh đất giàu tiềm năng này. 

Dây chuyền sản xuất chanh dây của DOVECO Gia Lai. Ảnh: Đức Thụy

Trong đó, Tập đoàn DOVECO đã đến với Gia Lai tương đối sớm. Năm 2021, tuy dịch Covid-19 hoành hành nhưng DOVECO Gia Lai vẫn đảm bảo duy trì tốt hoạt động sản xuất và kinh doanh, ổn định đầu vào cũng như đầu ra của sản phẩm. Theo đó, năm 2021, đơn vị đạt 32.800 tấn sản phẩm, chủ lực là sản phẩm chanh dây các loại với sản lượng đạt 20.300 tấn, sản phẩm dứa các loại đạt 3.350 tấn…

Đến thời điểm hiện tại, chanh dây vẫn được xem là sản phẩm chủ lực của DOVECO Gia Lai với mức sản xuất bình quân đạt 150-170 tấn/ngày. Ông Đinh Gia Nghĩa-Giám đốc DOVECO Gia Lai-cho biết: Công ty rất chú trọng đến việc phát triển vùng nguyên liệu thông qua các hình thức liên doanh, liên kết, ký hợp đồng bao tiêu sản phẩm với các hợp tác xã, người dân. Đến nay, DOVECO đã liên kết với người dân, hợp tác trồng hơn 6.000 ha chanh dây và 10 ha dứa ở địa bàn các tỉnh Tây Nguyên.
 

“Qua việc tổ chức xây dựng vùng nguyên liệu, DOVECO và các hợp tác xã, hộ nông dân đã tạo được mối quan hệ gắn kết, cộng sinh. Theo đó, DOVECO hỗ trợ hướng dẫn bà con áp dụng kỹ thuật công nghệ trong sản xuất và phòng-chống dịch bệnh, đảm bảo tuân thủ nghiêm các quy định khắt khe tại các thị trường quốc tế. Đến nay, trình độ sản xuất của người dân đã được nâng cao, giúp cây trồng tăng năng suất và đảm bảo được các tiêu chuẩn chất lượng”-ông Nghĩa chia sẻ.

Bên cạnh DOVECO Gia Lai thì mới đây, Công ty Quicornac S.A cũng đã đặt nhà máy chế biến tại Khu Công nghiệp Trà Đa (TP. Pleiku). Đây là công ty đa quốc gia với hơn 30 năm trên thị trường chuyên sản xuất, tiếp thị đồ uống, nước ép, sản phẩm nghiền nhuyễn và cô đặc từ trái cây nhiệt đới. Tại Gia Lai, Công ty hướng đến phát triển các sản phẩm chủ lực từ chanh dây.

Một “ông lớn” trong lĩnh vực sản xuất và phân phối giống chanh dây của Việt Nam cũng đã có mặt tại Gia Lai, đó là Công ty cổ phần Quốc tế Thông Đỏ. Tại xã Ia Phang (huyện Chư Pưh), đơn vị này đã xây dựng Trung tâm sản xuất giống cây trồng chất lượng cao, mà chủ lực là giống chanh dây. Ông Lê Văn Tuyến-Tổng Giám đốc Công ty-cho biết: Tháng 5-2021, Công ty đã khởi công xây dựng Trung tâm sản xuất giống cây trồng chất lượng cao giai đoạn 1 với quy mô 12.000 m2 nhà màng và đưa vào sản xuất kinh doanh trong tháng 12-2021 với công suất 5 triệu cây giống chanh dây/năm. Hiện nay, giai đoạn 2 đã bắt đầu xây dựng nhằm nâng tổng quy mô diện tích nhà màng lên 30.000 m2, kế hoạch đến tháng 12-2022 sẽ đưa vào hoạt động sản xuất kinh doanh với khả năng cung ứng ra thị trường 11 triệu cây giống chanh dây/năm. Giai đoạn 3 sẽ bắt đầu triển khai xây dựng vào tháng 12-2022, nâng tổng diện tích nhà màng lên 50.000 m2 và dự kiến hoàn thành vào tháng 6-2023 với công suất 16 triệu cây giống chanh dây/năm… Sự có mặt của Công ty cổ phần Quốc tế Thông Đỏ ở Gia Lai đã góp phần đảm bảo nguồn thu nhập ổn định cho nông dân tham gia canh tác chanh dây, tránh rủi ro khi sản xuất tự phát và sử dụng nguồn giống không đảm bảo dẫn đến sâu bệnh, năng suất kém.

Với sự vào cuộc đồng bộ như trên, hy vọng sẽ mở ra một cơ hội mới đầy tươi sáng cho cây chanh dây Gia Lai nói riêng và cả nước nói chung.