Đại diện Hợp tác xã Nông nghiệp cây ăn trái Tây Nguyên và Trường Đại học Nông lâm (Đại học Huế) ký kết hợp tác nghiên cứu kéo dài thời gian bảo quản chanh dây. Ảnh: L.N

Đại diện cho Trường Đại học Nông lâm trực tiếp cùng với HTX Nông nghiệp cây ăn trái Tây Nguyên nghiên cứu đề tài kéo dài thời gian bảo quản chanh dây hướng đến xuất khẩu, Phó Giáo sư-Tiến sĩ Nguyễn Văn Toản-Trưởng khoa Cơ khí và Công nghệ-cho biết: Gia Lai nói riêng và các tỉnh Tây nguyên nói chung đã phát triển cây chanh dây mạnh cả về diện tích lẫn năng suất. Trên thực tế, doanh nghiệp, HTX đang có nhu cầu xuất khẩu trái cây ra thị trường các nước châu Âu. Tuy nhiên, điểm nghẽn là công nghệ bảo quản sau thu hoạch của chúng ta còn nhiều hạn chế. Do thời gian bảo quản trái cây tươi ngắn nên xuất khẩu chủ yếu bằng đường hàng không. Vì vậy, vấn đề đặt ra là làm sao phải có công nghệ nhằm kéo dài thời gian bảo quản được trái cây tươi từ 40 đến 45 ngày để xuất khẩu theo đường biển. “Với ý tưởng, sự tâm huyết của HTX Nông nghiệp cây ăn trái Tây Nguyên, chúng tôi sẽ cố gắng từ nay đến tháng 10-2025 phối hợp nghiên cứu thành công đề tài này. Việc ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong khâu bảo quản trái cây nhằm duy trì chất lượng, hạn chế tổn thất và kéo dài thời gian bảo quản. Bên cạnh đó, chúng tôi sẽ định hướng, hỗ trợ người dân canh tác có truy xuất nguồn gốc, mã số vùng trồng để đáp ứng theo tiêu chuẩn xuất khẩu sang các nước châu Âu”-Phó Giáo sư-Tiến sĩ Nguyễn Văn Toản chia sẻ.

Tham dự lễ ký kết, ông Nguyễn Văn Hiền-Chủ tịch Hội đồng Quản trị HTX Hữu Nhân (phường Yên Thế, TP. Pleiku) thông tin: Hợp tác xã đang liên kết thu mua, tiêu thụ sản phẩm chanh dây với 30 hộ dân. Sau khi thu mua, HTX gia công đóng gói và liên kết xuất khẩu chanh dây qua đơn vị thứ 3. Từ đầu năm đến nay, HTX đã xuất khẩu được khoảng 90 đơn hàng với sản lượng trên 80 tấn chanh dây. Xuất khẩu chanh dây theo đường hàng không thì chi phí vận tải cao gấp 3 lần so với đường biển. Do đó, nếu đề tài này nghiên cứu thành công, đảm bảo thời gian bảo quản trái cây từ 40 đến 45 ngày để vận chuyển bằng đường biển thì chúng ta mới xuất khẩu được sản lượng lớn, giảm giá thành để tăng sức cạnh tranh và tiếp cận được nhiều nguồn khách hàng hơn.

Người dân xã Ia Bă, huyện Ia Grai chăm sóc vườn chanh dây. Ảnh: Lê Nam

Theo ông Trần Anh Tuấn-Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ: Sản lượng chanh dây của tỉnh rất lớn nhưng chủ yếu sơ chế thô hoặc xuất khẩu quả tươi sang thị trường Trung Quốc. Đề tài nghiên cứu nhằm bảo quản chanh dây tươi sau thu hoạch được khoảng 40 đến 45 ngày là rất cần thiết. Hy vọng sự hợp tác này sẽ có kết quả tốt, góp phần sản xuất chanh dây bền vững, tránh tình trạng “được mùa mất giá, được giá mất mùa”. “Hiện tại, chúng ta đã được bảo hộ chứng nhận nhãn hiệu chanh dây Gia Lai. Thời gian tới, Sở tiếp tục đồng hành hỗ trợ nông dân, doanh nghiệp trong việc chứng nhận nhãn hiệu, chứng nhận các tiêu chuẩn VietGAP, nông nghiệp hữu cơ để phục vụ xuất khẩu”-ông Tuấn thông tin thêm.

Trao đổi với P.V, ông Trần Xuân Khải-Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật-cho biết: Hiện nay, tổng diện tích chanh dây của tỉnh khoảng 4.800 ha và dự kiến đến năm 2025 tăng lên khoảng 20.000 ha. Chanh dây được xác định là 1 trong 4 loại cây ăn quả chủ lực của tỉnh và là cây trồng chiến lược trong phát triển kinh tế-xã hội, hướng đến xuất khẩu.

Toàn tỉnh đã xây dựng được 32 mã số vùng trồng chanh dây với diện tích hơn 877 ha. Hiện nay, chanh dây xô (chanh múc) có giá khoảng 7 ngàn đồng/kg, trong khi chanh dây tươi đạt chuẩn xuất khẩu có giá 35-45 ngàn đồng/kg. Để cây chanh dây phát triển bền vững thì cần làm tốt công tác quản lý chất lượng giống, phòng trừ sâu bệnh hại, sản xuất theo tiêu chuẩn và đặc biệt là xây dựng mối liên kết sản xuất-tiêu thụ sản phẩm giữa nông dân, HTX với doanh nghiệp. Ngoài ra, các HTX, doanh nghiệp cần tìm giải pháp kéo dài thời gian bảo quản chanh dây tươi để xuất khẩu đi xa hơn với sản lượng lớn.​