Cái cảnh điện treo ngoài ngõ mà trong nhà vẫn phải "ở thầm" sẽ không còn nữa khi từ 26.7, tỉnh Gia Lai (GL) triển khai chiến dịch mắc điện đến tận nhà cho 1.700 hộ đồng bào dân tộc thiểu số, sống chủ yếu ở các làng vùng sâu, vùng xa.

Triển khai chiến dịch

Ở Tây Nguyên từng có những chuyện kiểu thế này: Biết trước kế hoạch nhà nước, một số kẻ xấu tung tin, rằng sắp tới "đấng siêu nhiên" nào đó sẽ đem "cái điện" đến cho làng. Một thời gian sau... có điện thật - công lao của nhà nước đã bị cướp trắng trợn và "hồn nhiên" như thế. Hoặc khi nhà nước đã bỏ tiền tỷ xây dựng đường điện cao thế, hạ thế, thậm chí đã lắp đặt sẵn công- tơ cho từng hộ, song do thiếu tiền mua dây nhánh, mua bóng điện- theo qui định, là phần các hộ dân tự lo- người dân các làng xa vẫn dùng nhựa xà- nu hoặc dầu lửa thắp sáng. Một vài tổ chức, cá nhân cơ hội, chỉ bỏ ra thêm ít tiền lẻ đã nghiễm nhiên thành "ân nhân" của làng...

Nói chuyện này để thấy, tại GL, con số gần 98% số xã có điện (tính đến tháng 7.2004) vẫn chưa có nhiều ý nghĩa cho lắm, bởi số hộ sử dụng chỉ mới chiếm 68,2% - trong đó có 27% là hộ đồng bào dân tộc thiểu số. Và ở rất nhiều làng, người dân vẫn không được sử dụng dù điện "chạy" ... ngay trên đầu; hoặc điện đã vào đến ngõ. 

Ở thời điểm này, con số đó là 1.700 hộ, đều thuộc vùng đồng bào dân tộc thiểu số, một ít là gia đình chính sách. Bắt đầu chiến dịch này, tỉnh GL đưa ra chủ trương "xoá làng trắng" về điện (ở nơi đã được lắp công-tơ) cùng với nguồn ngân sách địa phương, cấp cho không đường dây nhánh, bảng điện, bóng điện- kinh phí (chưa điều chỉnh) cho mỗi hộ là 210.000 đồng; lực lượng thi công dựa hoàn toàn vào 100 học viên- sinh viên tình nguyện (thuộc "Chiến dịch mùa hè xanh" của Đoàn thanh niên) từ Trường dạy nghề công nghiệp Gia Lai và Trường kỹ thuật- nghiệp vụ Thủ Đức (TP.Hồ Chí Minh)- mức đầu tư không lớn (khoảng 1 tỷ đồng) nhưng ý nghĩa xã hội lại vô cùng... Mục tiêu mắc điện đợt đầu là 832 hộ ở 4 xã của ba huyện Đắc Đoa, Ia Grai, và Mang Yang. Về tiến độ, sẽ kết thúc vào đầu tháng 8.2004. Trong cuộc họp báo trước chiến dịch, một thành viên UBND tỉnh GL cho biết: Tỉnh sẽ sử dụng lực lượng tại chỗ, thực hiện cho hết 1.700 hộ "chỉ tiêu" ngay sau khi "Chiến dịch mùa hè xanh" kết thúc.

Cơ hội "toả sáng"

Tại xã biên giới Ia O, thuộc huyện Ia Grai, đến 31.7, tức chỉ sau chưa đầy một tuần triển khai và dù GL đang giữa mùa mưa, các học viên của Trường dạy nghề công nghiệp GL đã kịp hoàn tất mục tiêu mắc điện cho 157 hộ ở 5 làng. Ơ làng Mít Jép, các học viên khoá Điện 16 của trường, như Quốc Tài, Quang Dũng, Đình Dũng, đang lắp đặt đường dây cho những hộ cuối cùng.

Các em cho biết: Mọi gia đình đều chuẩn bị cả nhân lực, vật liệu (thang gỗ, trụ gỗ...), và cả... thịt gà, để cùng thanh niên tình nguyện đón điện về nhà. Và trên thực tế, chỉ có một vài điểm khác với kế hoạch ban đầu: Đường dây nhánh quá xa, đến 500- 600 m (từ công- tơ vào nhà) thay vì vài mươi mét như "bình quân" ban đầu (vì vậy mà chi phí phúc lợi của nhà nước cho chương trình này cũng phải tăng thêm nhiều); và sự chờ đón của người dân là quá... nhiệt tình. Vợ chồng Ksor Plen và Rơlan Ly chẳng hạn, chồng thì vác cột, mang thang, phụ kéo dây với các "thợ điện"; chị Ly thì được "đặc cách" phát dọn cỏ ngay trên vùng "phủ điện", "chuẩn bị dời về nhà mới, cho gần đường và gần... điện hơn"- Ly giải thích. Theo Chủ tịch UBND xã Rơlan Nhun, từ tháng 9.2003, nhà nước đã đầu tư đường dây 0,4 KV từ huyện lỵ đi biên giới (qua Ia O) dài 52 km, và lắp công- tơ cho 5 làng, song vẫn còn nhiều hộ nghèo không tự kéo điện về nhà mình được. Sau chiến dịch này, gần 800 hộ của năm trong tám làng thuộc xã mới có điện "hoàn toàn"; ba làng (280 hộ) còn lại, đã đầu tư theo Chương trình 135 nhưng điện vẫn đang "chạy... trên trời thôi". Và chờ...

Đến 31.7, với tốc độ thi công chóng mặt, ba trong bốn xã thuộc chiến dịch (gồm Ia O, Ia Băng, Ia Pếch) đã hoàn tất công việc. Mục tiêu "phủ điện" cho 832 hộ cũng đã  hoàn tất vào đầu tháng 8. Các hộ còn lại cũng sẽ được hỗ trợ ngay sau đó... Mặt khác, theo kế hoạch  đã được thống nhất giữa tỉnh GL, các bộ hữu quan, và TCty Điện lực VN, sau "chiến dịch 1.700 hộ" thành công, năm 2005, nhà nước sẽ bỏ vốn "Phát triển mạng lưới điện đến làng" cho thêm 500 làng đồng bào dân tộc thiểu số ở GL. Trong đó, tỉnh sẽ "tự lực" thực hiện ở 150 làng; trung ương sẽ hỗ trợ 350 làng. Những ngóc ngách dân cư cuối cùng ở GL đang đứng trước cơ hội "toả sáng".

Theo Lao Động